روزنامه جهان صنعت
واحدهای تولیدی درگیر مشکل کمبود سرمایه
تداوم بلاتکلیفی، تعمیق رکود
اشکان نظام‌‌آبادی- آمار ارایه‌شده از وضعیت رشد منفی صنعتی در سال‌جاری حکایت دارد این در شرایطی است که کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این روند کاهشی با نزدیک شدن به پایان سال‌جاری نیز تشدید می‌شود. با وجود رشد منفی در سه ماهه امسال سکانداران اقتصادی کشور معتقدند در حال حاضر صنعت از رکود خارج شده است اما زمانی که به سراغ صنعتگران می‌رویم، تقریبا هیچ‌کدام این ادعای دولت را قبول ندارند. آنها معتقدند رشد صنعتی کشور وابسته به صنایع بزرگی مانند خودروسازی و فولاد‌سازی بوده است که آن هم امسال منفی شد. بنابراین صنعت هنوز از رکود خارج نشده است.
خوش‌باوری مسوولان دولتی به اینجا ختم نمی‌شود. با وجود اینکه بانک جهانی افزایش نرخ تورم تا 17 درصد را برای ایران پیش‌بینی کرده است، محمدباقر نوبخت، معاون رییس‌جمهور پیشتر اعلام کرد تا پایان سال شاهد کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی خواهیم بود. بر اساس گفته‌های دبیرکل خانه کارگر در حال حاضر آماری درباره رکود و بیکاری واحدهای کوچک وجود ندارد و چهار هزار واحد از واحدهای متوسط و بزرگ با رکود روبه‌رو هستند، اما اعداد، 2 هزار و 180 واحد را اثبات می‌کنند. در چنین شرایطی دولت کماکان معتقد است از شرایط رکودی خارج شده‌ایم. این در حالی است که کارشناسان چنین اعتقادی ندارند.
آرمان خالقی، کارشناس اقتصادی معتقد است مهم‌ترین دلیلی که به شرایط رکودی در صنعت کشور دامن می‌زند، بلاتکلیفی سرمایه‌ها و تشکیل دنباله‌ای از تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان است که دچار کمبود نقدینگی و رکود می‌شوند.
بهبود فضای کسب و کار
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» تمرکز دولت روی مهار تورم را از دیگر عوامل رکود صنعت عنوان کرد و گفت: به عنوان اولین راهکار خروج می‌بایست فضای کسب و کار را بهبود دهیم. وی با اشاره به لزوم ارتقای رتبه فضای کسب و کار ایران در جهان گفت: این رتبه تنها یک شاخص است و مهم‌تر از آن، این است که هزینه کالا و خدمات کاهش پیدا کند و مردم در کوتاه‌ترین زمان ممکن بتوانند در فضای کسب و کار قرار بگیرند.
تکلیف مذاکرات را مشخص کنید
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: دولت هرچه سریع‌تر تکلیف شرایط اقتصادی کشور در دوران پس از تحریم‌ها را مشخص کند تا مردم و فعالان اقتصادی بدانند در چه شرایطی قرار است کار کنند. وی افزود: باید مشخص کنیم آیا قرار است در شرایط جدید اقتصادی فعالیت کنیم یا خیر تا مردم تصمیم بگیرند سرمایه‌شان را در کدام بخش اقتصاد درگیر کنند. وی افزود: تداوم شرایط بلاتکلیفی به تعمیق رکود و تشدید شرایط فعلی منجر خواهد شد.
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت گفت: از طرف دیگر برای خروج کوتاه‌مدت از این شرایط دولت باید به‌طور جدی به فکر تسویه بدهی خود به بخش‌خصوصی باشد و منابع مالی جدیدی به تولیدکنندگان تزریق کند که بخشی از این منابع می‌تواند از افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی تامین شود تا در نهایت سرمایه در گردش بیشتری در تولید جریان داشته باشد.
تغییر شگرفی در بازار مشاهده نمی‌شود
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتظار داشت تا پایان سال جاری از رکود خارج شویم یا خیر گفت: تغییر شگرفی در بازار کسب و کار کشور مشاهده نمی‌شود و آن‌طور که از بوروکراسی توافقات هسته‌ای برمی‌آید، بعید است رفع تحریم‌ها زودتر از پایان سال میلادی رخ دهد مگر اینکه اتفاق خاصی در بازار رخ دهد. وی افزود: البته نوعی رونق قبل از نوروز هر سال به وجود خواهد آمد که این رونق مقطعی است.
تولید از چه زمانی رکودزده شد
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت گفت: شرایط رکودی فعلی در صنعت مربوط به امسال و سال قبل نیست و برای ریشه‌یابی این معضل به چند سال قبل برگردیم. آرمان خالقی گفت: هدفمندی یارانه‌ها شرایط عادی را در تولید به شرایط غیرقابل پیش‌بینی و غیرعادی تبدیل کرد چراکه قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه تولید تمام نهادهای تولیدی تاثیرگذار است و به این ترتیب این نهاد‌ها پس از هدفمندی یارانه‌ها وارد چالش‌ها و تبعات
بعد از آن شدند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیرات تحریم بر وضعیت تولید کشور گفت: شرایط تحریمی که به آن دچار شدیم باعث شد تا مواد اولیه مورد نیاز صنعت و تولید با شرایط دشوارتری تهیه شود و از طرف دیگر با کاهش درآمدهای دولت سرمایه در گردش صنعت نیز کاهش پیدا کرد و مصرف‌کننده نیز تقاضا را کاهش داد و این چرخه تولید کشور را وارد رکود کرد. وی کاهش صادرات و سخت‌تر شدن آن را از دیگر نتایج تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران عنوان کرد و گفت: کاهش صادرات تولید را با مشکلات شدیدتری روبه‌رو کرد.
دلایل عدم تحقق یارانه تولید
خالقی با بیان اینکه منابع هدفمندی یارانه‌ها به دلیل عدم مدیریت به تعمیق رکود منجر شد، گفت: بر اساس برنامه‌ریزی که دولت انجام داده بود قرار بود بخشی از منابع هدفمندی یارانه به تولید اختصاص یابد اما این امر به چند دلیل محقق نشد. وی افزود: یکی از دلایل عدم تحقق یارانه تولید می‌تواند عدم اعتقاد دولت‌ها باشد و دلیل دیگر آن نیز عدم تحقق برنامه‌های مالی دولت است.
خالقی گفت: منابعی که سال گذشته برای خروج از رکود پیش‌بینی شده بود به علت کاهش قیمت نفت محقق نگردید و در نتیجه پولی به تولید تزریق نشد تا شاهد رفع رکود باشیم
بدهی به پیمانکاران تولید
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت گفت: کاهش توان دولت در تامین بودجه باعث شد تا حقوق پروژه‌های دولتی به پیمانکاران و بخش‌خصوصی پرداخت نشود به‌طوری که در حال حاضر بسیاری از این پروژه‌ها تعطیل یا نیمه تعطیل است. وی ادامه داد: عدم پرداخت حقوق پروژه‌ها دولت را به بخش‌خصوصی بدهکار و همین معضل زنجیره‌ای از تامین کنندگان و تولیدکنندگان در بخش تولید را دچار رکود و تعطیلی کرد.
تاثیر رکود بر بخش‌های کارگری
آرمان خالقی گفت: با عدم تامین هزینه پروژه‌ها بخش‌های کارگری که وابسته به تامین کنندگان و پیمانکاران بودند نیز از کار بیکار شدند چراکه پیمانکاران با کاهش نقدینگی و خوابیدن پروژه‌ها دست به تعدیل نیرو یا کاهش دستمزدها زدند.